Sytuacja psychologiczna dziecka rozstających się rodziców

Dziecko, które przeżywa rozstanie (rozwód) swoich rodziców,znajduje się w podwójnie trudnej sytuacji. Z jednej strony doświadcza opuszczenia przez mamę lub tatę, który wycofuje się z życia rodzinnego, zmienia miejsce zamieszkania, czasem zakłada nową rodzinę. Z drugiej strony zaś nie może porozmawiać o swoich cierpieniach i opuszczeniu, ponieważ rodzic, z którym pozostaje, sam jest osobą emocjonalnie niedostępną dla dziecka–albo dla-tego, że jest osobą cierpiącą, zaabsorbowaną własnym bólem,albo dlatego, że jest zajęty organizacją nowego życia lub zaangażowany emocjonalnie w nowy związek.

Tak trudne położenie dziecka rodzi różnorodne zachowania, które są próbami poradzenia sobie z sytuacją. Typowe z nich –choć nie znaczy to jednak, że powszechne – to:

  • Zaprzeczanie Dziecko nie przyjmuje do wiadomości rozstania rodziców, radzi sobie uciekając w świat fikcji. Tworzy fantazje mówiące o tym, że mama i tata są razem, cała rodzina spędza wspólnie wakacje itp.
  • Agresja Zazwyczaj skierowana na rodzica, który jest uważany za winnego rozpadu małżeństwa. Dziecko może zachowywać się agresywnie również wobec rówieśników, nauczycieli i innych (niszczenie przedmiotów, wandalizm). Taka agresja jest próbą rozładowania nagromadzonej frustracji, lub karaniem kogoś (w „zastępstwie” winnego rodzica) bądź też formą „prośby o pomoc” w poradzeniu sobie z bólem.
  • Depresja Dziecko ma problemy ze snem, traci apetyt lub odmawia jedzenia, jest apatyczne, bierne, czasem zachowuje się autoagresywnie.
  • Regres w rozwoju Dziecko w nieświadomy sposób cofa się do wcześniejszych etapów rozwoju,gdy było otoczone bezwarunkową opieką i miłością obojga rodziców. Wycofa-nie może objawiać się w postaci moczenia się, częściowej lub całościowej utraty mowy, dziecinnego sposobu zachowania.
  • Branie na siebie winy za rozpad małżeństwa rodziców Bardzo często dzieci uważają, że swoim zachowaniem („byłem niegrzeczny”) doprowadziły do rozwodu rodziców. Ta-kie dzieci będą skłonne do poświęcania siebie, swojego czasu, nawyków, zabaw w imię tego,by rodzice byli razem („już zawsze będę miał porządek w pokoju”). Wzięcie na siebie odpowiedzialności za ratowanie małżeństwa rodziców przez zmianę własnego za-chowania, jest ciężarem niemożliwym do uniesienia przez dziecko –skutkuje to trudnościami w kontrolowaniu emocji, agresją itp.
  • Trudności w szkole Złe zachowanie w szkole, gorsze stopnie, skargi nauczycieli stwarzają problem, wokół którego rodzice mogą być razem, rozwiązywaniem którego mogą się zająć. Dopóki więc istnieje problem z dzieckiem,dopóty rodzice są razem –trudności szkolne dziecka chronią rodzinę przed rozpadem.Podobną funkcję mogą pełnić inne za-chowania czy np. przewlekła choroba.
  • Odreagowywanie Dzieci często odreagowują złość rodziców i swoją własną. Starając się przetrwać w niepewnym i skonfliktowanym środowisku, dzieci nierzadko biorą stronę rodzica, z którym przebywają. Może to znaleźć wyraz w odmowie rozmowy telefonicznej z drugim rodzicem czy niechęcią do spędzania czasu z drugim rodzicem. Młodzież dojrzewająca często odreagowuje w sposób podobny do tego,jak robią to dorośli.

Podsumowując, można się spodziewać, że dzieci będą poddawać próbie lojalność rodziców, będą doświadczać problemów związanych z lojalnością nie chcąc ranić któregokolwiek z rodziców, będą zmuszać rodziców do kontaktowania się ze sobą, co w ich odczuciu może pomóc utrzymać rodzinę w całości, będą starać się wnieść do sytuacji, w której się znajdują,trochę własnej siły(wpływu), będą wyrażać złość z powodu rozwodu, od czasu do czasu będą odmawiać pójścia z jednym z rodziców (normalny stres związany z rozwodem, konflikt lojalności albo po prostu niechęć przerwania tego, co właśnie robią –sytuacja podobna do tej, która się zdarza, gdy odbieramy dziecko z przedszkola czy kiedy chcemy wracać do domu z dobrej zabawy w parku).

  • Konflikt lojalności Kiedy dziecko mówi każdemu z rodziców przeciwstawne rzeczy na temat tego, czego pragnie –stanowi to wyraz chęci zadowolenia obojga rodziców i odczuwania konfliktu lojalności względem nich.

Oprócz kosztów psychicznych, które ponosi dziecko w wyniku rozwodu, dotykają je również zmiany sytuacji materialnej rodziców. Spadek dochodów rodziny odbija się na sposobie ubierania się, dostępie do zajęć w czasie wolnym, na wyborze szkoły i całej kariery edukacyjnej, a nawet na jakości codziennej diety. Zdarza się, że rozwiedziony rodzic jest zmuszony do podjęcia dodatkowej pracy, co sprawia, że mniej może poświęcić mu czasu

 

źródło: http://wszechnica.targowek.waw.pl